Tranh sơn mài là một loại hình nghệ thuật truyền thống của Việt Nam, nổi tiếng với sự kết hợp tinh tế giữa kỹ thuật sơn mài và tinh hoa của nghệ thuật vẽ truyền thống. Sử dụng sơn từ cây sơn kết hợp cùng các nguyên liệu tự nhiên khác như vàng, bạc lá, và vỏ trứng, tranh sơn mài thường mang đậm nét truyền thống và văn hóa dân tộc. Mỗi bức tranh sơn mài là một tác phẩm độc đáo, thể hiện sự tài năng và sự sáng tạo của các nghệ nhân, đồng thời là biểu tượng của vẻ đẹp và sức sống văn hóa của Việt Nam.
Contents
- 1 Lịch Sử Ra Đời Tranh Sơn Mài
- 2 Top 10 Các Bức Tranh Sơn Mài Nổi Tiếng Hiện Nay
- 2.1 Bức Tranh Sơn Mài Nổi Tiếng – Vườn Xuân Trung Nam Bắc
- 2.2 Bức Tranh Sơn Mài Nổi Tiếng – Dọc Mùng Hay Thiếu Nữ Trong Vườn Và Phong Cảnh
- 2.3 Bức Tranh Thiếu Nữ Bên Hồ Sen – Tác giả: Nguyễn Gia Trí
- 2.4 Bức Tranh Kết Nạp Đảng Ở Điện Biên Phủ – Tác giả: Nguyễn Sáng
- 2.5 Bức Tranh Con Nghé Quả Thực – Tác giả: Nguyễn Tư Nghiêm
- 2.6 Bức Tranh Thành cổ Huế – Tác giả: Nguyễn Khắc Huy
- 2.7 Bức Tranh Hoa mai vàng – Tác giả: Phạm Anh Dũng
- 2.8 Bức Tranh Chùa Một Cột – Tác giả: Nguyễn Hữu Trí
- 2.9 Bức Tranh Đền Hùng – Tác giả: Trần Hữu Thành
- 2.10 Bức Tranh Hồ Gươm – Tác giả: Lê Tuấn Anh
Lịch Sử Ra Đời Tranh Sơn Mài
Tranh sơn mài là một loại hình nghệ thuật có lịch sử lâu đời ở Việt Nam, được biết đến từ thời kỳ Phùng Nguyên (1000-600 trước Công nguyên), là thời kỳ của văn hóa Đông Sơn, một trong những nền văn hóa tiên tiến nhất của Việt Nam cổ đại. Tuy nhiên, sơn mài thực sự phát triển và trở nên phổ biến trong cộng đồng nghệ nhân từ thời kỳ Lý – Trần (10-14 thế kỷ), khi mà nghệ thuật trang trí và nghệ thuật sơn mài được khuyến khích và tạo điều kiện phát triển mạnh mẽ dưới sự ủng hộ của triều đình.
Tranh sơn mài thường được sử dụng để trang trí các đền chùa, cung điện và các công trình kiến trúc lớn, đồng thời cũng là một phần không thể thiếu trong nghi lễ và tôn giáo của người Việt. Trong thời kỳ này, nghệ nhân sơn mài đã phát triển kỹ thuật và tạo ra những tác phẩm với độ chi tiết và sắc nét cao, thể hiện rõ nét văn hóa và tinh thần truyền thống của dân tộc.
Đặc biệt, thời kỳ phong kiến Việt Nam (15-19 thế kỷ) là thời kỳ phát triển mạnh mẽ của tranh sơn mài, khi nghệ nhân sơn mài được các triều đình tài trợ và ủng hộ mạnh mẽ. Các tác phẩm sơn mài từ thời kỳ này thường mang đậm dấu ấn của triều đình và phong cách nghệ thuật đặc trưng của mỗi thời kỳ lịch sử.
Dù đã trải qua nhiều biến động lịch sử, tranh sơn mài vẫn tiếp tục tồn tại và phát triển đến ngày nay, trở thành một phần không thể thiếu trong di sản văn hóa nghệ thuật của Việt Nam, đồng thời cũng là niềm tự hào của dân tộc trong việc bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống.
Top 10 Các Bức Tranh Sơn Mài Nổi Tiếng Hiện Nay
Bức Tranh Sơn Mài Nổi Tiếng – Vườn Xuân Trung Nam Bắc
Đây là một trong số những bức họa vô cùng nổi tiếng của họa sĩ Nguyễn Gia Trí, tác phẩm được coi là báu vật quốc gia thuộc sở hữu của Bảo tàng Mỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh.
Bức tranh thể hiện không khí ngày xuân và hình ảnh các thiếu nữ ba miền Trung, Nam, Bắc trong trang phục truyền thống đi dự hội xuân, chùa chiền, cây cối xung quanh.
Tác phẩm được sáng tác vào giai đoạn đất nước còn chìm trong khói lửa đạn bom, bức tranh là lời cầu nguyện thống nhất và hạnh phúc cho quê hương. Bức tranh có kích thước 540cm x 200cm là tác phẩm có thời gian làm lâu nhất, tâm huyết nhất và cũng là tác phẩm cuối cùng của cuộc đời họa sĩ.
Bức Tranh Sơn Mài Nổi Tiếng – Dọc Mùng Hay Thiếu Nữ Trong Vườn Và Phong Cảnh
Bức tranh khổ lớn được trình bày theo kiểu bình phong của họa sĩ Nguyễn Gia Trí. Bức tranh gồm 2 mặt, mặt trước là tranh sơn mài phong cảnh còn mặt sau là tranh thiếu nữ. Bức tranh được đánh giá là bức tranh sơn mài đẹp nhất Việt Nam, hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ Thuật Việt Nam.
Bức tranh được sáng tác năm 1939, là một bộ bình phong gồm 8 tấm ghép lại. Cùng với son đỏ, sơn then, vàng, bạc, vỏ trứng, sơn cánh gián…họa sĩ đã vẽ nên bức tranh sơn mài Dọc mùng một vẻ đẹp lộng lẫy, có chiều sâu, hình ảnh cây dọc mùng khỏe khoắn, cứng cáp gần gũi với vùng nông thôn Bắc Bộ.
Mặt sau của bức tranh Thiếu nữ trong vườn với vườn hoa muôn sắc, các cô gái đang vui đùa, chạy nhảy, giá trị của bức tranh được toát lên từ các hình khối, động tác. Sắc vàng kim được dát trên nền trời, tấm áo dài thướt tha được điểm xuyến vỏ trứng, vệt vàng lộng lẫy càng tôn lên vẻ đẹp dịu dàng của thiếu nữ.
Một số bức tranh sơn mài nổi tiếng khác của họa sĩ Nguyễn Gia Trí có thể kể đến như: Giáng Sinh, Múa Dưới Trăng, Cảnh Nông Thôn, Thiếu Nữ Bên Hoa Phù Dung…
Bức Tranh Thiếu Nữ Bên Hồ Sen – Tác giả: Nguyễn Gia Trí
Tác phẩm khổ lớn “Thiếu nữ bên hồ sen” là những tác phẩm tiêu biểu không thể không nhắc đến. Bức tranh khổ lớn với diện tích 12 mét vuông gồm 6 tấm ghép lại tạo nên chuyển động độc đáo cho tác phẩm. Bức tranh mô tả các cô gái đang chơi đùa, nhảy múa trong một khu vườn mộng mơ đầy màu sắc, khung trời và những chiếc váy lộng lẫy làm nổi bật vẻ tươi trẻ, kiêu sa của thiếu nữ.
Bức Tranh Kết Nạp Đảng Ở Điện Biên Phủ – Tác giả: Nguyễn Sáng
Bức tranh được sáng tác năm 1963 với nét vẽ khỏe khoắn, chất tạo hình hiện đại. Bức tranh ra đời sau đúng 9 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Tác phẩm đã khắc họa hình tượng cao đẹp và bình dị của những chiến sĩ, đảng viên trên trận tuyến, sự gan dạ, dũng cảm hy sinh bảo vệ Tổ Quốc.
Bức Tranh Con Nghé Quả Thực – Tác giả: Nguyễn Tư Nghiêm
Bức tranh được vẽ theo phong cách dân gian thời kỳ đầu sáng tác, bức họa miêu tả hình ảnh con nghé được chia cho một gia đình nông dân, mọi người ngắm nhìn con nghé. Trong bức tranh có rất nhiều nhân vật: cán bộ, cụ già, em bé, anh thanh niên…nhưng không nhân vật nào che lấp nhân vật nào. Bức tranh đã phải sửa lại nhiều lần mới cho ra được tác phẩm hoàn chỉnh cho thấy sự tỉ mỉ, thăng hoa trong nghệ thuật của họa sĩ.
Bức Tranh Thành cổ Huế – Tác giả: Nguyễn Khắc Huy
Bức tranh này thường được coi là biểu tượng của vẻ đẹp cổ kính và lịch sử của thành cổ Huế. Nguyễn Khắc Huy đã tái hiện một cách sinh động và tinh tế những đường nét kiến trúc cổ điển của thành cổ này, đồng thời mang lại cho người xem cảm giác lưu luyến và huyền bí.
Bức Tranh Hoa mai vàng – Tác giả: Phạm Anh Dũng
Bức tranh này thể hiện vẻ đẹp tươi sáng và rực rỡ của hoa mai, biểu tượng của sự may mắn và thịnh vượng trong văn hóa Việt Nam. Phạm Anh Dũng đã sử dụng màu sắc vàng rực rỡ để tái hiện hoa mai một cách sinh động và truyền cảm.
Bức Tranh Chùa Một Cột – Tác giả: Nguyễn Hữu Trí
Bức tranh này thường được coi là biểu tượng của vẻ đẹp thanh nhã và uy nghi của chùa Một Cột, một di tích lịch sử nổi tiếng của Hà Nội. Nguyễn Hữu Trí đã tái hiện lại chi tiết kiến trúc của chùa một cách tinh xảo và sâu sắc, tạo nên một tác phẩm sơn mài ấn tượng và đầy ý nghĩa.
Bức Tranh Đền Hùng – Tác giả: Trần Hữu Thành
Bức tranh này thường được coi là biểu tượng của vẻ đẹp và sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Trần Hữu Thành đã tái hiện lại cảnh đền Hùng trang nghiêm và linh thiêng, với sự kỹ lưỡng trong từng đường nét và chi tiết, mang lại cho người xem cảm giác kích động và tôn trọng.
Bức Tranh Hồ Gươm – Tác giả: Lê Tuấn Anh
Bức tranh này thể hiện vẻ đẹp yên bình và lãng mạn của Hồ Gươm, một trong những biểu tượng lịch sử và văn hóa của Thủ đô Hà Nội. Lê Tuấn Anh đã tái hiện lại cảnh quang của Hồ Gươm vào buổi hoàng hôn một cách tinh tế và đầy cảm xúc, tạo nên một tác phẩm sơn mài đẹp mắt và ý nghĩa.
Những tác phẩm này không chỉ là biểu tượng của văn hóa và truyền thống Việt Nam mà còn là minh chứng cho tài năng và sự cống hiến của các nghệ nhân sơn mài trong việc tạo ra những tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao.