Mai Trung Thứ là một danh họa nổi bật trong lịch sử nghệ thuật hiện đại của Việt Nam vào những năm đầu thế kỷ 20. Ông là một trong những học viên xuất sắc của khóa đầu tiên tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1925-1930), và sau này đã có thời gian dài sinh sống và làm việc tại châu u. Tên tuổi của Mai Trung Thứ được gắn liền với những tác phẩm tranh lụa về đề tài phụ nữ, trẻ em và cuộc sống thường ngày, thể hiện dưới góc nhìn đậm chất văn hóa Á Đông.
Mai Trung Thứ cũng là một trong bốn danh họa lừng danh trong lịch sử hội họa Việt Nam, gồm Phổ, Thứ, Lựu và Đàm.
Contents
Tiểu Sử Cuộc Đời Của Hoạ Sĩ Mai Trung Thứ
Mai Trung Thứ sinh năm 1906 tại làng Do Nha (Ro Nha), huyện An Dương, tỉnh Kiến An (nay là Tân Tiến, An Dương, thành phố Hải Phòng), trong một gia đình quan lại. Ông có nguồn gốc gia đình danh giá: ông nội là Mai Trung Quế, một quan chức cao cấp trong triều đình Huế, và cha là Mai Trung Cát, Tổng đốc Bắc Ninh.
Năm 1925, Mai Trung Thứ thi vào khóa I của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cùng với các họa sĩ nổi tiếng sau này như Nguyễn Phan Chánh, Lê Văn Đệ, Lê Phổ, và Nguyễn Cao Luyện. Đây là một trong những trường mỹ thuật hàng đầu ở Đông Dương, do nghệ sĩ kiêm giáo sư Victor Tardieu điều hành.
Trong giai đoạn học tập, Mai Trung Thứ bắt đầu với tranh sơn dầu, thể hiện cuộc sống nông thôn Việt Nam. Sau đó, ông chuyển sang sử dụng chất liệu tranh lụa, điều này đã góp phần làm nên danh tiếng của ông. Các tác phẩm tranh của Mai Trung Thứ nổi bật với sự tươi sáng của gam màu, miêu tả con người và cảnh vật nhưng vẫn mang đậm chất Á Đông, tương tự như phong cách của họa sĩ Tô Ngọc Vân sau này.
Con Đường Nghệ Thuật
Sau khi tốt nghiệp từ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương vào năm 1930, Mai Trung Thứ được bổ nhiệm dạy vẽ tại Trường Quốc học Huế [5]. Tại đây, tài năng của ông trong việc sáng tạo tranh lụa lên ngôi. Những tác phẩm lụa của ông thường thể hiện các cô gái Huế dịu dàng, những khung cảnh thơ mộng bên dòng sông Hương, và những kiến trúc truyền thống của khu vực đền đài và lăng tẩm. Sáu năm sống và làm việc tại Huế đã làm cho Mai Trung Thứ chìm đắm trong những hình ảnh và ký ức sâu sắc, đồng thời củng cố cho ông một vị trí vững chắc trong nghệ thuật hiện đại của Việt Nam.
Trong thập niên 1930, cùng với các đồng nghiệp, Mai Trung Thứ đã tham gia trưng bày các tác phẩm của mình tại nhiều quốc gia trên thế giới như Italia (Rome 1932, Milan 1934, Naples 1934), Bỉ (Brussels 1936), Mỹ (San Francisco 1937), và Pháp – nơi ông sau này quyết định định cư. Sau khi tham gia Hội chợ Đấu xảo Paris vào năm 1936, Mai Trung Thứ đã ổn định cuộc sống và hoạt động nghệ thuật tại Paris – “thủ đô ánh sáng”, nơi mà các danh họa lừng danh từ khắp nơi trên thế giới hội tụ.
Trong suốt hơn mấy chục năm sinh sống và làm việc tại Paris, Mai Trung Thứ chủ yếu sáng tác dựa trên ký ức về các đề tài như cô gái Việt Nam, trẻ em, và khung cảnh của quê hương. Ông tiếp tục làm nổi bật nét văn hóa Á Đông trong các tác phẩm của mình, tương tự như các đồng nghiệp nổi tiếng khác như Tô Ngọc Vân.
Năm 1974, sau 38 năm sống xa quê hương, Mai Trung Thứ cùng nhiều nghệ sĩ khác, bao gồm Điềm Phùng Thị – một trong những học trò của ông, đã trở về Việt Nam thăm quê nhà theo lời mời từ Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Mai Trung Thứ qua đời vào năm 1980 vì bệnh tim, thọ 75 tuổi. Thi hài của ông được an táng dưới chân một ngọn núi gần thủ đô Paris, nơi ông đã dành hết tâm huyết trong suốt cuộc đời nghệ thuật của mình.
Phong Cách Nghệ Thuật
Mai Trung Thứ là một trong những họa sĩ nổi bật của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, với phong cách nghệ thuật đặc trưng mang tính chất Á Đông sâu sắc và màu sắc tươi sáng.
Chất liệu và kỹ thuật
Ban đầu, Mai Trung Thứ theo đuổi tranh sơn dầu với các bức vẽ về cuộc sống nông thôn Việt Nam, nhưng sau này ông chuyển sang sử dụng chất liệu tranh lụa. Điều này đã làm nên tên tuổi của ông với những tác phẩm sáng tạo và tinh tế.
Đề tài chủ yếu
Tác phẩm của Mai Trung Thứ thường tập trung vào những cảnh vật và con người Việt Nam, đặc biệt là những hình ảnh về phụ nữ, trẻ em và các khung cảnh thường ngày của xứ sở nắng vàng. Ông thường vẽ những cô gái Huế dịu dàng, những cảnh đẹp của sông Hương và các kiến trúc truyền thống của miền Trung.
Màu sắc và diễm phúc
Mai Trung Thứ nổi tiếng với việc sử dụng màu sắc tươi sáng, pha trộn các gam màu sắc mềm mại và ấm áp, thể hiện sự diễm phúc và bình dị của cuộc sống miền quê Việt Nam. Những bức tranh của ông thường mang đậm nét truyền thống văn hóa Á Đông, đặc biệt là trong cách sử dụng màu sắc và ánh sáng.
Tác động của nền văn hóa Pháp
Sau khi định cư tại Paris, Mai Trung Thứ không chỉ giữ vững phong cách nghệ thuật châu Á mà còn hòa nhập và tiếp nhận những ảnh hưởng từ nền văn hóa Pháp. Điều này đã làm cho những tác phẩm của ông trở nên phong phú hơn về kỹ thuật và cảm xúc.
Sự nổi tiếng và anh hưởng
Mai Trung Thứ không chỉ là một trong những họa sĩ nổi tiếng của Việt Nam mà còn là một trong những người đầu tiên giới thiệu tranh lụa Việt Nam tới thế giới. Những triển lãm của ông ở nhiều quốc gia đã giúp lan tỏa vẻ đẹp nghệ thuật của Việt Nam ra thế giới và đánh dấu một giai đoạn phát triển mới cho hội họa Việt Nam.
Phong cách nghệ thuật của Mai Trung Thứ không chỉ đơn thuần là cách thể hiện nghệ thuật mà còn là sự kết hợp tinh tế giữa nét văn hóa truyền thống và sự đổi mới hiện đại, mang lại cho người xem những trải nghiệm thẩm mỹ sâu sắc và đầy cảm xúc về đất nước và con người Việt Nam.
Các Tác Phẩm Tiêu Biểu
Các tác phẩm tiêu biểu của họa sĩ Mai Trung Thứ góp phần làm nên tên tuổi và đặc trưng của ông trong nghệ thuật tranh lụa và sơn dầu Việt Nam, mang đậm nét văn hóa và nghệ thuật Á Đông:
Cô gái Huế trên sông Hương
Đây là một trong những đề tài thường thấy trong các tác phẩm của Mai Trung Thứ. Ông thường vẽ những cô gái Huế mặc áo dài truyền thống, điều độ và duyên dáng, phản ánh cuộc sống bình dị và thanh nhã của phụ nữ miền Trung Việt Nam.
Khung cảnh xứ Huế
Mai Trung Thứ thường tái hiện lại các khung cảnh tại xứ Huế, như những con sông êm đềm, những mái nhà cong vút, những lăng mộ và đền đài mang đậm nét kiến trúc và bản sắc văn hóa của miền Trung.
Những cô gái trẻ Việt Nam
Bên cạnh cô gái Huế, ông cũng vẽ nhiều bức tranh miêu tả vẻ đẹp của các cô gái trẻ Việt Nam ở nông thôn và thành thị, thường là trong trang phục truyền thống, thể hiện sự trong sáng và thanh thoát.
Tác phẩm trưng bày tại Paris
Những bức tranh mà Mai Trung Thứ triển lãm tại Paris, như các bức tranh về đề tài phụ nữ, trẻ em và phong cảnh Việt Nam, đã gây ấn tượng mạnh mẽ và lan tỏa tên tuổi của ông ra ngoài biên giới quốc gia.
Tranh sơn dầu về đề tài nông thôn Việt Nam
Trước khi chuyển sang tranh lụa, Mai Trung Thứ cũng có những tác phẩm sơn dầu nổi bật với đề tài nông thôn, như các bức vẽ về cuộc sống của người nông dân Việt Nam, thể hiện sự bình dị và mộc mạc của cuộc sống nông thôn.
Số phận đời nông dân
Mai Trung Thứ cũng thường vẽ về cuộc sống của người nông dân, những hình ảnh về những người dân làm ruộng, trẻ em chăn trâu, công việc thường ngày của họ, tạo nên sự gần gũi và chân thực trong tranh của ông.
Các tác phẩm của Mai Trung Thứ không chỉ là sự sáng tạo nghệ thuật mà còn là cách thể hiện tình yêu và sự quan tâm sâu sắc đối với đất nước và con người Việt Nam, mang lại cho người xem một cái nhìn đẹp và sâu sắc về văn hóa và bản sắc dân tộc.
