Contents
Con Đường Đến Với Nghệ Thuật Của Lê Bá Đảng
Cuộc Đời và Hành Trình Gian Nan
Lê Bá Đảng sinh ngày 27 tháng 6 năm 1921 tại làng Bích La Đông, xã Triệu Đông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Ông đã trải qua nhiều gian nan để đạt được thành công và nổi danh khắp châu u, được coi trọng như một trong những họa sĩ tài năng đương thời của hội họa thế giới.
Năm 1939, khi mới 18 tuổi, Lê Bá Đảng bị đưa sang Pháp trong đoàn lính thợ của quân đội Pháp tham gia vào cuộc chiến chống phát xít. Trước đó, ông đã từng mong muốn rời khỏi quê hương để tránh khỏi cảnh nghèo nàn, lạc hậu. Tuy nhiên, sau hai năm trong hàng ngũ lính tráng, ông quyết định trốn ra ngoài và bắt đầu tìm cách lập thân tại xứ người. Không có nơi nương tựa, ông vừa làm việc vừa học, với tinh thần quyết tâm “Có công mài sắt có ngày nên kim”.
Con Đường Đến Với Hội Họa
Con đường đến với hội họa của Lê Bá Đảng bắt đầu khi ông quyết định xin vào Trường Mỹ thuật Toulouse, ngôi trường duy nhất chấp nhận ông mặc dù không có văn bằng. Sau sáu năm học tập tại đây, ông trở thành một họa sĩ. Tốt nghiệp, ông tìm đường tới Paris – kinh đô nghệ thuật của thế giới. Trong thời gian đầu ở Paris, ông phải sống trong cảnh thiếu thốn, nhưng với sự kiên nhẫn và chăm chỉ, ông dần dần khẳng định được tên tuổi của mình.
Tình Yêu Quê Hương Việt Nam
Dù sống và làm việc tại Pháp, Lê Bá Đảng luôn hướng về quê hương. Những năm 1970, ông vẽ nhiều tranh về ý chí của người Việt trong gian lao và chiến trận. Triển lãm “Phong cảnh bất khuất” của ông được tổ chức tại Thụy Điển, Pháp, và Mỹ. Năm 1992, ông thực hiện một triển lãm tại làng Bích La Đông, nơi ông sinh ra, với hơn 20 bức tranh đồ họa được trưng bày trong không gian đình miếu làng quê.
Tại Việt Nam, ông được nhận huy chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Năm 2006, ông cùng UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế xây dựng Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng tại thành phố Huế. Khi ông qua đời vào ngày 7 tháng 3 năm 2015 tại Paris, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thừa Thiên – Huế đã tổ chức lễ tưởng niệm ông.
Họa sĩ Lê Bá Đảng – Bậc Thầy Của Hai Thế Giới Đông Tây
Lê Bá Đảng được biết đến với phong cách nghệ thuật độc đáo, không chịu ràng buộc bởi bất kỳ trường phái nào. Ông tạo ra một khái niệm trong hội họa gọi là “Không gian Lê Bá Đảng” (Le Ba Dang Espace), mang đậm dấu ấn cá nhân. Tác phẩm của ông được yêu thích và bán ở nhiều phòng tranh danh tiếng trên thế giới, đặc biệt là tại Mỹ.
Lê Bá Đảng là một nghệ sĩ điêu khắc và họa sĩ lừng danh, được đánh giá cao trong giới nghệ thuật thế giới. Tác phẩm của ông có mặt trong nhiều bộ sưu tập tư nhân ở Mỹ, Pháp, Nhật Bản. Ông được xem là bậc thầy của hai thế giới Đông – Tây, với khả năng kết hợp tinh hoa của nghệ thuật cổ điển và hiện đại, tạo ra những tác phẩm mang tính biểu đạt cao và đầy sáng tạo.
Lê Bá Đảng đã để lại một di sản nghệ thuật vô giá, không chỉ qua những tác phẩm độc đáo mà còn qua sự kiên trì và tinh thần không ngừng sáng tạo, trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ nghệ sĩ sau này.
Năm 1989, ông được trao giải thưởng “Nghệ sĩ có tài năng và tư tưởng nhân đạo” của Mỹ. Năm 1992, ông được bầu chọn là “Người nổi tiếng toàn cầu” tại Anh.
Năm 1994, Nhà nước Pháp tặng ông Huân chương Văn hóa Nghệ thuật. Ông cũng từng tham gia cùng các họa sĩ danh tiếng như Picasso, Matta… kêu gọi văn nghệ sĩ, trí thức thế giới ủng hộ hòa bình và chống chiến tranh ở Việt Nam.
Triển Lãm Tranh “Khát Vọng Hoà Bình” Của Hoạ Sĩ Lê Bá Đảng
Triển lãm “Khát vọng hòa bình” giới thiệu 150 tác phẩm nghệ thuật của danh họa Lê Bá Đảng, bao gồm nhiều thể loại như tranh sơn dầu, tranh màu nước, tranh ký họa, tranh in đồ họa, thảm dệt, tượng gỗ, tượng đồng và gốm nung. Chủ đề chính của các tác phẩm là phản đối chiến tranh và ca ngợi vẻ đẹp của quê hương.
Đặc biệt, triển lãm còn trưng bày các tác phẩm điêu khắc làm từ xác máy bay B52 của Mỹ bị quân và dân Việt Nam bắn rơi. Những tác phẩm này bao gồm đầu ngựa, mặt người, tay và những chú chim, biểu tượng của hòa bình và hạnh phúc.
Ngoài ra, triển lãm còn giới thiệu các tư liệu về hoạt động nghệ thuật và sự ủng hộ kháng chiến, phản đối chiến tranh của vợ chồng họa sĩ Lê Bá Đảng. Các tư liệu liên quan đến dự án mỹ thuật với quê hương Quảng Trị và các dự án nghệ thuật khác của ông cũng được trưng bày.
Triển lãm nhằm giúp công chúng tiếp cận và cảm nhận sâu sắc tình yêu quê hương, đất nước cùng ước nguyện hòa bình của Lê Bá Đảng thông qua các tác phẩm hội họa và điêu khắc của ông. Sự kiện được tổ chức tại nhà riêng của gia đình họa sĩ ở thôn Bích La Đông, xã Triệu Thành, Triệu Phong, Quảng Trị.
Các Triển Lãm Nổi Bật Khác Của Lê Bá Đảng
1950 – 1958
- Bookshop-Gallery of the Globe (Librairie-galerie du Globe), Paris, France.
- Galerie de l’Odéon, Paris, France.
- Galerie Au Seuil Etroit, Paris, France.
- Galerie Cézanne, Cannes, France.
- Château de la Napoule, La Napoule, France.
1960 – 1963
- Galerie Au Seuil Etroit, Paris, France.
- Galerie Sources, Aix-en-Provence, France.
- Galerie Ina Fuchs, Dusseldorf, Germany.
- Galerie Mignon-Massart, Nantes, France.
- Galerie Frost and Reed à Londres, England.
- Galerie Leandro à Lausanne, Switzerland.
1964 – 1967
- 1964: Đây là năm của tập tranh Huit chevaux (Tám chú ngựa), tập tranh đầu tay của ông được thực hiện dưới dạng đắp nổi, không mực và không màu với các bài thơ và thư pháp của người bạn Chou Ling.
- 1966: Triển lãm các tác phẩm của ông lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ bởi Bảo tàng Nghệ thuật Cincinnati.
- 1967: Tập tranh in thạch bản Nature Prays without Words dựa theo một bài thơ của Lão Tử.
Newman Contemporary Art Gallery, Philadelphia, United States.
Solo exhibition at the Cincinnati Art Museum, Cincinnati, United States.
1970
- Loạt tranh Phong cảnh bất khuất (Paysage indomptable) về chủ đề chiến tranh Việt Nam.
1974
- Ông gặp John « Jack » Solomon, chủ tịch tập đoàn Circle Fine Art,người đã điều hành một số triển lãm nghệ thuật trên toàn nước Mỹ.
- Galerie Fontaine, Paris, France.
- Frost and Reed Gallery, Londres, England.
1975
- Kunstmesse de Düsseldorf, Düsseldorf, Germany.
- Circle Galleries: New-York, Chicago, San Francisco, Los Angeles, San Diego, United States.
- Wonderbank Gallery, Frankfort, Germany.
1977 – 1978
- 1977: Galerie Pierre Hautot, Paris, France.
- Tập tranh Fantaisies Suite
- Loạt tranh về chủ đề Hoa (Fleurs Série)
- 1978: Ông thiết kế bối cảnh và trang phục cho vở opera Mỵ Châu – Trọng Thủy của đạo diễn Nguyễn Thiên Đạo ở nhà hát Opera Paris (Opéra de Paris).
1980
Touty, con trai của ông qua đời. Ông xây mộ cho con bằng thép không rỉ với bề mặt phản chiếu khung cảnh thiên nhiên, cây cối và bầu trời xung quanh.
Lê Bá Đảng bắt đầu sáng tác với chủ đề “Tấn tuồng nhân loại” (La comédie humaine) lấy cảm hứng từ tác phẩm cùng tên của Honoré de Balzac, thể hiện quan điểm cá nhân của ông về hoàn cảnh con người.
1981 – 1986
- Circle Galleries : Chicago, Dallas, Los Angeles, San Francisco, Houston, New-York, Pittsburg, San Diego, San Jose, Northbrook, Miami, Saint Louis, New-Orleans, Seattle, United States.
- Clayton Art Gallery, Clayton, United States.
- Exposition collective Pâte de verre – Sculpture « Cartel L.T.D & Daum-France », New-York, United States.
- The Owl Gallery, San Francisco – Walton Street Gallery, Chicago – Gallery in the Square, Boston – Carolyn Summers Gallery, New-Orleans – Altamonte, Springs – Cherry Creek Gallery of Fine Art, Denver
- The Old Olive Tree Gallery, Scottsdale – Pavilion Gallery, Portland – Ludeke Gallery, Cincinnati – Pioneer Square Gallery, Seattle – Congress Square Gallery, Portland, ÉtUnited States.
1984 – 1985
- 1985: Ông bắt đầu thực hiện các tác phẩm Không gian (Spaces). Đó là những tác phẩm trên giấy kết hợp nhiều kỹ thuật dán ghép và xếp chồng, giữa điêu khắc và phù điêu như một sự tổng hợp và vượt lên trên hai hình thức biểu đạt này.
- 1984: Art to Wear, Circle Gallery, Trump Tower, New-York, United States.
1987
- Các bản khắc nổi với kĩ thuật dập nổi trên giấy mà ông gọi là Au-delà du graphisme (Vượt trên cả đồ họa)
1989 – 1994
- 1989: Ông nhận giải thưởng của Viện Quốc tế Saint-Louis từ thành phố Saint Louis, Hoa Kỳ.
- 1990: Tokyo International Art Expo, 1990 », Tokyo, Japan.
Galerie 4 pieces, Yokohama, Nagoya, Osaka, Kobé, Ashiya, Japan.
Kyoto Art Expo, Kyoto, Japan.
Exhibition « Champêtre », Bích La Đông, Viêt Nam. - 1991. Ông được ủy thác thiết kế thanh kiếm cho giáo sư Jacques Ruffié cùng với người thợ kim loại Pascal Arthus-Bertrand khi ông Jacques Ruffié vào Hàn Lâm Viện.
Ông được đề cử là Công dân danh dự của thành phố New Orleans vào ngày 13 tháng 4 năm 1991. - 1994. Tại Paris, vào ngày 16 tháng 6 năm 1994, Lê Bá Đảng được Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp, Jacques Toubon, tặng danh hiệu “Hiệp sĩ về Văn học và Nghệ thuật” (Chevalier de l’ordre des Arts et des Lettres).
1995 – 1996
- Park West Gallery, Detroit-Southfield, United States.
- Herburger Gallery, Saarbrücken, Germany.
- Ostendoff Gallery, Heidelberg, Germany.
- Birla Academy of Arts and Culture, Calcutta, India.
1997 – 2002
- Lê Bá Đảng tạo ra một tác phẩm Không gian (Space) với diện tích 300 m² và cao 10 mét ở trung tâm triển lãm Carrière de Lumières ở ngôi làng Baux-de-Provence, Pháp.
2002
- Sau chuyến thăm Angkor Vat, ông bắt đầu sáng tác loạt tranh Thiền (Bouddha).
International Festival of Huế, Huế, Viêt Nam.
2003
- Galerie VRG, Paris, France.
2004 – 2005
- Galerie Bijutsu Sekai, Ginza, Tokyo, Japan.
- 2004: Galerie Hoa Mai, Paris, France.
2006
- Với sự có mặt của ông, thành phố Huế và chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế đã khánh thành Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng (Fondation d’Art Lê Bá Đảng) tại Huế. Đây là nơi lưu giữ và trưng bày hơn 400 tác phẩm của họa sĩ, tiêu biểu cho hơn 70 năm sáng tạo nghệ thuật.
2010 – 2014
- Bức tranh cuối cùng của ông (một tranh tam liên họa với kích thước 130 x 291 cm) tiếp tục chủ đề Cõi người ta.
- 2010: International Festival of Huế, Huế, Việt Nam.
- 2011: Exhibition War at the Vietnam National Museum of History of Hanoi.
- 2012: Library of the National Centre of Art and Culture Georges Pompidou, Paris, France.
- 2014: Tại Salin-de-Giraud thuộc vùng Camargue, theo nguyên mẫu của Lê Bá Đảng, một bia đá tưởng niệm 20000 người thợ Việt Nam được Pháp tuyển mộ trong chiến tranh thế giới thứ 2 đã được khánh thành.
2015
- Bộ phim tài liệu có tựa đề Lê Bá Đảng – Từ Bích La Đông đến Paris của đạo điễn Đặng Nhật Minh được công chiếu ở Huế và ở rạp La Clef ở Paris vào ngày 19 tháng 9.
2016
- Bộ phim tài liệu có tựa đề Lê Bá Đảng – Từ Bích La Đông đến Paris của đạo điễn Đặng Nhật Minh được chiếu tại Liên hoan phim quốc tế Fukuoka 2016.
2017
- 20 tác phẩm của họa sĩ Lê Bá Đảng được trưng bày cùng những tác phẩm mới nhất của bảo tàng Cernuschi, làm nổi bật sự đóng góp của bà Myshu Lê Bá Đảng cho bộ sưu tập của bảo tàng.
2018
- Năm 2018, cuốn sách Genesis được xuất bản. Cuốn sách là tập hợp 46 bức vẽ trên mực nho từ những năm 1960, mà theo Lê Bá Đảng là đại diện cho sự tiến hóa của các giống loài.
2019
- Không gian Lưu niệm Lê Bá Đảng (Lebadang Memory Space) được khánh thành tại thôn Kim Sơn, xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Di Sản Của Danh Hoạ Lê Bá Đảng
