Tiểu Sử Cuộc Đời Hoạ Sĩ Nguyễn Lâm
Nguyễn Lâm, tên khai sinh Lâm Huỳnh Long, sinh năm 1941 tại phường Tân An, quận Ninh Kiều, Cần Thơ, là một trong những gương mặt tiêu biểu của hội họa Việt Nam. Là thành viên sáng lập Hội Họa sĩ Trẻ Sài Gòn vào thập niên 1970, ông chuyên về tranh sơn mài và đã từng được mời phục chế các tác phẩm của bậc thầy Nguyễn Gia Trí.
Nguyễn Lâm theo học tại Trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Gia Định, nơi ông tốt nghiệp khóa 1960-1965, cùng với những họa sĩ nổi tiếng khác như Hồ Hữu Thủ, Nguyễn Phước và Đỗ Trọng Nhơn. Trong sự nghiệp, ông đã tham gia nhiều triển lãm quốc tế, bao gồm Triển lãm Mỹ thuật Quốc tế Lưỡng niên tại Paris vào năm 1961 và 1963. Ngoài ra, từ năm 1963 đến 1972, Nguyễn Lâm đã tổ chức 7 triển lãm cá nhân tại Sài Gòn và Malaysia. Từ năm 1973 đến 1975, ông còn giữ vai trò giáo sư tại Trường Quốc gia Trang trí Nghệ thuật Gia Định và một số trường khác ở Sài Gòn.
Gia đình Nguyễn Lâm là một trong những gia đình nghệ thuật đặc biệt tại Việt Nam, với 8 thành viên là họa sĩ, trong đó 6 người cùng là hội viên của Hội Mỹ thuật TP.HCM và Hội Mỹ thuật Việt Nam. Ông có 9 người con, trong đó 6 người theo đuổi hội họa gồm Huyền Lam, Lâm Huỳnh Sơn, Huỳnh Lân, Lâm Huỳnh Linh, Huyền Lê, và Lâm Lan. Những người con khác, như Lâm Huỳnh Lâm và Lâm Huyền Ly, cũng hoạt động trong lĩnh vực sơn mài, còn Lâm Huyền Loan là một nghệ sĩ đàn tranh. Ông chia sẻ rằng mình may mắn khi các con đều sống được bằng nghề vẽ và tôn trọng công việc của nhau, dù không phải tất cả đều theo đuổi hội họa từ đầu.
Ngoài lĩnh vực nghệ thuật, Nguyễn Lâm còn là một tay đua xe đạp kỳ cựu của TP.HCM sau năm 1975. Ông được đồng nghiệp trẻ kính trọng bởi tinh thần bền bỉ và lối sống giản dị. Truyền thống thể thao cũng ảnh hưởng đến gia đình ông, khi nhiều người con, như Lâm Huỳnh Sơn và Lâm Huỳnh Lâm, từng là những vận động viên đua xe đạp thành công.
Ngôi nhà của ông tại quận Phú Nhuận, TP.HCM, nơi ông sống cùng vợ Nguyễn Thị Thường (bà mất năm 2022), không chỉ là chốn đoàn tụ của gia đình mà còn là địa điểm lui tới của nhiều thế hệ họa sĩ, nhà nghiên cứu và nhà sưu tập. Tác phẩm của Nguyễn Lâm hiện đang nằm trong các bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Nghệ thuật Singapore, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, cũng như nhiều bộ sưu tập cá nhân trên khắp châu Á, châu u và châu Mỹ.
Từ năm 2020, Nguyễn Lâm đã truyền nghề lại cho con gái út, họa sĩ Lâm Lan, tiếp nối sự nghiệp sáng tác của mình. Các tác phẩm của gia đình ông tiếp tục được nhiều gallery nước ngoài tìm đến và sưu tập, khẳng định giá trị trường tồn của nghệ thuật sơn mài trong làng mỹ thuật quốc tế.
Phong Cách Nghệ Thuật
Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Lâm là sự hòa quyện tinh tế giữa chất lãng mạn và các bút pháp đa dạng, từ hiện thực, ấn tượng, đến biểu hiện. Trải qua quá trình sáng tạo không ngừng nghỉ, ông không ngại khám phá và thử nghiệm, từng bước chuyển mình từ phong cách hiện thực sang trừu tượng biểu hiện và sau đó là trừu tượng hoàn toàn.
Trong sự nghiệp của mình, tranh trừu tượng là dòng tranh chủ lực của Nguyễn Lâm, đặc biệt trong cả sơn dầu và sơn mài, hai chất liệu mà ông sử dụng một cách điêu luyện. Tuy nhiên, ngoài trừu tượng, ông cũng dành nhiều tâm huyết cho tranh biểu hình, với đề tài thiếu nữ Việt Nam là một trong những chủ đề được khai thác nhiều nhất. Những tác phẩm này đáp ứng hai dòng sưu tập chính của ông: một dòng mang hơi hướng hiện đại và tìm tòi, một dòng hướng tới sự nhẹ nhàng, tinh tế nhưng không kém phần sâu lắng trong cảm xúc.
Cách Nguyễn Lâm vận dụng màu sắc, hình khối và chất liệu trong tranh trừu tượng lẫn biểu hình cho thấy một tầm nhìn nghệ thuật đầy sáng tạo và phong phú. Ông không chỉ thể hiện sự tìm tòi đổi mới mà còn tạo nên những tác phẩm mang đậm dấu ấn cá nhân, đồng thời khẳng định vị thế của mình trong làng hội họa Việt Nam và quốc tế.
Các Tác Phẩm Tiêu Biểu
