Lê Huy Hòa (1996-2006), một họa sĩ sinh ra và lớn lên trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật ở Hà Tĩnh, ông còn là một phần của thế hệ được hưởng lợi từ sự đổi mới và cách mạng. Được đào tạo trực tiếp dưới sự hướng dẫn của các danh họa lừng danh như Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tư Nghiêm, Bùi Trang Chước, Trần Văn Cẩn…, ông đã trải qua một giai đoạn học tập và sáng tạo hết sức đặc biệt trong lịch sử hội họa Việt Nam, một thời kỳ được coi là vàng son của nghệ thuật.
Contents
Tiểu Sử Cuộc Đời Hoạ Sĩ Huy Hoà
Là một họa sĩ được sinh ra và lớn lên trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật ở Thạch Hà, Hà Tĩnh, Lê Huy Hòa đã trải qua những ngày tháng bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi bầu không khí cách mạng. Ông tham gia vào cuộc Kháng chiến Toàn quốc khi mới 13 tuổi, là một phần của mảnh đất cách mạng đã thấm nhuần vào tâm hồn và tài năng của ông. Ông cũng có hai người em ruột, Lê Huy Quang và Lê Huy Hạnh, cùng là những người nghệ sĩ như ông.
Lê Huy Hòa là một trong những họa sĩ thuộc thế hệ đầu tiên được đào tạo trong bối cảnh cách mạng, được dạy bởi các danh họa như Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tư Nghiêm, Bùi Trang Chước, Trần Văn Cẩn… Những người này đã tạo ra một thế hệ vàng của hội họa Việt Nam, người như Lê Huy Hòa, Trần Lưu Hậu, Ngô Mạnh Lân, Lê Lam, Lưu Công Nhân, Mai Long… những người đã đặt tâm hồn của mình vào cuộc chiến tranh và thể hiện ý chí của một dân tộc yêu nước trong những tác phẩm của mình.
Dù bị lãng quên trong một thời gian dài, nhưng sự sáng tạo và tư duy độc lập của Lê Huy Hòa đã được đánh giá cao bởi giới nghiên cứu và các nhà sưu tập. Các tác phẩm của ông, bất chấp sự gò ép từ xã hội, vẫn giữ được giá trị của mình qua thời gian. Chúng đã để lại một dấu ấn quan trọng trong lịch sử hội họa Việt Nam và cuối cùng, danh dự của người nghệ sĩ đã được khôi phục.
Sau cuộc chiến tranh, Lê Huy Hòa mang theo những vết thương không chỉ về thân thể mà còn về tinh thần. Một cuộc hôn nhân tan vỡ khiến ông sống một mình. Có lẽ, trong cô đơn ấy, ông tìm thấy nguồn cảm hứng và sự sáng tạo cho những tác phẩm của mình. Ông sống trên tầng 2 của một khu nhà tập thể trên đường Hoàng Hoa Thám, nơi có một căn phòng nhỏ với những bức tranh khổ lớn treo trên bốn bức tường, tạo nên một không gian sang trọng và tinh tế, xóa đi cái cảm giác u ám và cô đơn.
Con Đường Đến Với Nghệ Thuật Họa Sĩ Lê Huy Hoà
Lê Huy Hòa, sinh năm 1932, từ tháng 8 năm 1945, bắt đầu sự nghiệp làm liên lạc viên cho bộ đội tại Nhi đồng Cứu quốc ở thành phố Vinh. Sau đó, ông tiếp tục học văn hóa tại Trường Thiếu sinh quân và tham gia vào Đoàn kịch Liên khu 4. Trong năm 1948, ông đã đi lên Việt Bắc, dự định theo học lớp phóng viên chiến trường.
Từ 1950 đến 1953, Lê Huy Hòa tham gia học tại Trường Mĩ thuật Việt Nam, trong “Khóa kháng chiến”. Ông đã đạt giải nhất về trình bày sách với cuốn “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận” của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1953. Ông cũng tham gia phục vụ trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Từ năm 1954 đến 1959, ông là hoạ sĩ sáng tạo tại Hội Văn nghệ Việt Nam và từ năm 1959, ông đã trở thành hoạ sĩ chính tại Xưởng phim hoạt hình Việt Nam. Ông cũng là thành viên của Hội Mĩ thuật Việt Nam từ năm 1957.
Trong giai đoạn đầu của sự nghiệp, Lê Huy Hòa chủ yếu tập trung vào việc vẽ tĩnh vật và phong cảnh, thường sử dụng sơn dầu hoặc sơn mài. Bút pháp của ông thường mang tính đồ hoạ và trang trí. Một trong những tác phẩm nổi bật của ông là “Tĩnh vật hoa trên ghế trúc” (1958, sơn mài, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Từ năm 1972, Lê Huy Hòa bắt đầu tập trung vào hàng loạt tranh sơn dầu khổ lớn: “Bài ca về Ngã ba Đồng Lộc” (giải nhất Tổng lực Mỹ thuật toàn quốc 1990) và “Khát vọng” – hai tác phẩm này như mở ra một lối đi mới trong xu hướng hiện thực “thần diệu” (réalisme magique), sử dụng kỹ thuật tạo ảo giác với các gam màu dịu nhẹ gần như đơn sắc.
Ở giai đoạn cuối của sự nghiệp, ông quay lại với việc vẽ phong cảnh và thường thể hiện các mô típ biểu tượng của nghệ thuật điêu khắc cổ.
Giải Thưởng Và Khen Thưởng Của Lê Huy Hoà
Tháng 5 năm 2012, họa sĩ Lê Huy Hòa được truy tặng Giải thưởng Nhà nước đợt 3 vì những đóng góp của ông cho hội họa Việt Nam.
Đoạt giải Huy chương Vàng tại Triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc năm 1990.
Cuộc Triển lãm tranh Lê Huy Hòa
Trong kỷ niệm 10 năm ngày mất của hoạ sĩ Lê Huy Hòa (1996-2006), Trung tâm Giới thiệu và Trao đổi Nghệ thuật (CEAE) đã tổ chức một triển lãm tranh để tôn vinh tác phẩm của ông từ ngày 26/11 đến 10/12/2006. Triển lãm này trưng bày bộ sưu tập tranh của Lê Huy Hòa từ bộ sưu tập của Phan Ngọc Mỹ. Trong sự kiện này, Hoạ sĩ Trịnh Sinh Nha, Giám đốc triển lãm, đã nhấn mạnh về những tác phẩm cuối cùng của Lê Huy Hòa, một hoạ sĩ vĩ đại đã được danh họa Tô Ngọc Vân hướng dẫn trong quá khứ.
Bộ tác phẩm này đã rõ ràng thể hiện quan điểm sáng tạo mới của Lê Huy Hòa: việc kết hợp và tiếp nhận tinh hoa của nghệ thuật truyền thống cùng với xu hướng hiện đại, tạo nên một phong cách độc đáo. Điều này tạo ra sức hút lớn trong các tác phẩm của ông, định hình một phong cách hội hoạ riêng biệt của Lê Huy Hòa.
Mặc dù bộ sưu tập này chỉ là một phần nhỏ trong tất cả tác phẩm của Lê Huy Hòa và không thể hiện được những tác phẩm tiêu biểu có mặt tại các bảo tàng và bộ sưu tập khác, nhưng qua một số tác phẩm trong sưu tập của Phan Ngọc Mỹ, chúng ta vẫn có thể cảm nhận được cuộc đời và nghệ thuật của Lê Huy Hòa.
