Nguyễn Trọng Kiệm, một trong những nghệ sĩ nổi bật của thời kỳ Kháng chiến (1950-1954), để lại di sản với hàng trăm tác phẩm có giá trị trên nhiều loại chất liệu, bao gồm lụa, sơn mài, và đặc biệt là sơn dầu. Ngoài ra, ông cũng sở hữu hàng trăm bức ký họa từ những năm 1975 trước đây, mỗi tác phẩm đều mang giá trị nghệ thuật đặc biệt, như một biểu hiện riêng của sự sáng tạo của ông.
Contents
Nguyễn Trọng Kiệm – Con Đường Đến Với Nghệ Thuật
Nguyễn Trọng Kiệm (1934 – 1991), xuất thân từ Hưng Yên, là một trong những nghệ sĩ ấn tượng nhất của thời kỳ Kháng chiến. Được đào tạo tại Trường Mỹ thuật Kháng chiến, ông chứng tỏ tài năng riêng biệt và nhận được ảnh hưởng sâu sắc từ các danh họa như Vincent Van Gogh và Paul Cézanne.
Sự sáng tạo của ông trong giai đoạn 1954-1960 thường xoay quanh chủ đề cách mạng và sau này, khi miền Bắc xã hội chủ nghĩa được xây dựng, ông tiếp tục phản ánh thực tế một cách chân thực và tinh tế. Các tác phẩm nổi tiếng như “Xâu kim” (1958), “Ghé thăm nhà” (1958), và “Quán dọc đường” (1962) của ông vẫn được ghi nhận với sức ảnh hưởng lớn đến ngày nay.
Là một trong những người đồng sáng lập Hội Mỹ thuật Việt Nam, Nguyễn Trọng Kiệm cũng đã đóng góp đáng kể trong việc giảng dạy tại Trường Đại học Mỹ thuật Công Nghiệp Hà Nội. Ông đã được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật vào năm 2001.
Tóm lại, trong bức tranh tổng thể, Nguyễn Trọng Kiệm, cùng với Lưu Công Nhân, Lê Huy Hòa và Trần Lưu Hậu, đại diện cho sự đa dạng tinh thần và phong cách trong làng hội họa Việt Nam. Mỗi người mang một tiếng nói riêng biệt, nhưng tất cả đều hướng tới mục tiêu phát triển mỹ thuật hiện đại của đất nước.
Sự Nghiệp Của Hoạ Sĩ Nguyễn Trọng Kiệm
Cuộc triển lãm cá nhân đầu tiên và duy nhất của Nguyễn Trọng Kiệm, với tiêu đề “Triển lãm tác phẩm Hội họa của họa sĩ Nguyễn Trọng Kieejm”, do Hội Nghệ sĩ Tạo hình Việt Nam và Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp tổ chức tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội từ ngày 7 đến ngày 25 tháng 2 năm 1987, trưng bày tổng cộng 96 bức tranh sơn dầu, trong đó có khoảng 30 bức phong cảnh. Trong số này, một số bức phong cảnh được tác giả đặt tên là “Cảnh miền núi” và được đánh số từ 1 đến 9, nhưng không theo thứ tự thời gian. Chín bức tranh này đã được tạo ra từ năm 1982 đến 1984.
Số lượng bức tranh phong cảnh trong triển lãm cũng phản ánh sở thích về phong cảnh của họa sĩ.
Trong lĩnh vực hội họa Việt Nam hiện đại, Trọng Kiệm là một họa sĩ có tài sáng tạo rất độc đáo. Nghệ thuật của ông phát triển từ phong cách lãng mạn sang một phong cách hiện thực mới, mang tính biểu tượng và nghệ thuật, nhưng vẫn giữ được sự lãng mạn. Tranh của ông có thể dễ dàng nhận biết ngay từ cái nhìn đầu tiên, với sự khác biệt rõ ràng so với mọi nguồn ảnh hưởng mà ông đã nghiên cứu, tham khảo, và chuyển hóa thành giá trị nghệ thuật mang đậm bản sắc Việt Nam. Điều này thể hiện rõ trong số lượng lớn các họa sĩ tài năng khác thực hiện.
Tranh của Trọng Kiệm, đặc biệt là những bức tranh sau năm 1970, dễ dàng nhận ra nguyên tắc kết hợp giữa biểu tượng và trang trí, một truyền thống lâu đời trong nghệ thuật Á Đông. Tuy nhiên, đáng chú ý là hầu hết các họa sĩ Việt Nam hiện đại đều quay lại với truyền thống này thông qua sự kết hợp và chuyển hóa của các phong cách phương Tây hiện đại, đặc biệt là thông qua các tác phẩm của các nghệ sĩ sau cùng như Van Gogh, Gauguin, hoặc nhóm Nabis.
Các họa sĩ phương Tây đã thể hiện sự ngưỡng mộ và cảm hứng trước nghệ thuật truyền thống của Á Đông thông qua tranh khắc gỗ Nhật Bản thế kỷ 17 và nghệ thuật thư pháp của Á Đông.
Đặc biệt, từ cuộc triển lãm chạm khắc định kỳ của chùa Lũng do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức vào năm 1972, nhận thức về giá trị nghệ thuật dân tộc, Việt Nam và Á Đông, thông qua nguyên tắc trang trí và biểu tượng, đã ngày càng được các họa sĩ và nhà điêu khắc Việt Nam thừa nhận.
Họ tiếp tục nghiên cứu, tìm kiếm các phương tiện biểu đạt tạo hình đơn giản, hóa thư pháp, đồ họa hóa, để tìm lại tính cụ thể và tinh tế trong mối quan hệ thẩm mỹ thông qua chuyển động và sống động, tạo ra những quy tắc tạo hình mới làm nền tảng cho tính thống nhất và tinh tế. Việc khai thác những năng lực từ truyền thống văn hóa dân tộc, như việc sử dụng những biểu tượng dân gian, trở nên càng phổ biến hơn sau này, và được xem như một mục tiêu tối cao của nghệ thuật.
Các Tác Phẩm Nổi Bật Của Hoạ Sĩ Nguyễn Trọng Kiệm
