Mai Trung Thứ hay Mai Thứ (1906-1980) là một họa sĩ nổi tiếng của nền mỹ thuật hiện đại người Pháp gốc Việt những năm đầu thế kỷ 20. Ông là một trong những họa sĩ tốt nghiệp khóa đầu tiên của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1925-1930).
Contents
Tiểu Sử Cuộc Đời Mai Trung Thứ
Mai Trung Thứ sinh vào năm 1906, tại làng Do Nha (Ro Nha), huyện An Dương, tỉnh Kiến An (trước đây), nay thuộc xã Tân Tiến, huyện An Dương, Hải Phòng, trong một gia đình quan lại.
Ông nội của Mai Trung Thứ là Mai Trung Quế, một quan chức đảm nhiệm chức vụ tri châu Tuần Giáo và châu Luân, phụ trách phủ Điện Biên, tỉnh Sơn La (cũ). Ông được triều đình Huế tặng hàm Thái Thường Tự Khanh và được gia phong hàm Đô Sát Viện hữu phó Đô Ngự Sử. Cha của Mai Trung Thứ là Mai Trung Cát, Tổng đốc Bắc Ninh, được phong hàm Thái tử Thiếu bảo Đông Các Đại học sĩ, và được chính quyền Pháp phong tước hiệu Nam tước (Baron).
Năm 1925, Mai Trung Thứ thi vào khóa I của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cùng với các đồng môn nổi tiếng như Nguyễn Phan Chánh, Lê Văn Đệ, Lê Phổ, Nguyễn Cao Luyện… Trường này là trung tâm nghệ thuật duy nhất ở Đông Dương, do Victor Tardieu – một nghệ sĩ kiêm nhà giáo giỏi, một người Pháp tiến bộ, làm Hiệu trưởng.
Trong thời gian học, Mai Trung Thứ ban đầu chủ yếu sử dụng sơn dầu để vẽ các bức tranh miêu tả cuộc sống nông thôn Việt Nam. Sau đó, ông chuyển sang vẽ tranh lụa, nơi mà tài năng của ông thực sự bộc lộ. Các tác phẩm của Mai Trung Thứ nổi bật với các gam màu tươi sáng, hình ảnh con người và cảnh vật tươi đẹp, giống như phong cách của Tô Ngọc Vân sau này.
Năm 1930, sau khi tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, Mai Trung Thứ được bổ nhiệm làm giáo viên vẽ tại Trường Quốc học Huế. Tại đây, ông đã phát triển tài năng vẽ tranh lụa của mình. Các tác phẩm lụa của Mai Trung Thứ thường mô tả những cô gái dịu dàng của Huế, cùng với những khung cảnh idyllic của dòng sông Hương và những ngôi nhà cong của các đền đài lăng tẩm. Sáu năm sống và làm việc tại Huế đã cung cấp cho ông nguồn cảm hứng phong phú và tạo nên vị thế vững chắc cho ông trong lĩnh vực hội họa hiện đại của Việt Nam.
Trong những năm 1930, Mai Trung Thứ tham gia trưng bày tranh của mình ở nhiều quốc gia trên thế giới như Italia (Roma 1932, Milan 1934, Naples 1934), Bỉ (Brussels 1936), Mỹ (San Francisco 1937) và Pháp, nơi ông sau này đã định cư. Sau khi tham gia Hội chợ đấu giá Paris năm 1936, Mai Trung Thứ quyết định ở lại và phát triển sự nghiệp nghệ thuật của mình tại thành phố ánh sáng, nơi mà các danh họa hàng đầu thế giới tụ họp.
Năm 1974, Mai Trung Thứ trở về Việt Nam sau 38 năm xa quê hương, cùng với nhiều nghệ sĩ khác theo lời mời của Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Ông qua đời đột ngột vào năm 1980 vì bệnh tim, hưởng thọ 75 tuổi. Thi hài của ông được an táng dưới chân một ngọn núi không xa từ thủ đô Pháp.
Sự Nghiệp Mai Trung Thứ
Mai Trung Thứ, hay gọi tắt là Mai Thứ, là một trong những họa sĩ nổi tiếng của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam trong thế kỷ 20. Năm 1925, ông thi vào khóa I của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cùng với các đồng học nổi tiếng như Nguyễn Phan Chánh, Lê Văn Đệ, Lê Phổ, Nguyễn Cao Luyện.
Trong quá trình học, Mai Trung Thứ ban đầu chủ yếu sử dụng sơn dầu để vẽ các bức tranh miêu tả cuộc sống nông thôn Việt Nam. Sau đó, ông chuyển sang vẽ tranh lụa, một chất liệu đã tạo nên tên tuổi của ông. Các tác phẩm của Mai Trung Thứ nổi bật với những gam màu tươi sáng, hình ảnh con người và cảnh vật rực rỡ, gần giống với phong cách của Tô Ngọc Vân.
Năm 1930, sau khi tốt nghiệp, Mai Trung Thứ được bổ nhiệm làm giảng viên vẽ tại Trường Quốc học Huế, nơi tài năng vẽ tranh lụa của ông thực sự được phát triển.
Năm 1930, sau khi tốt nghiệp, Mai Trung Thứ được bổ nhiệm làm giảng viên vẽ tại Trường Quốc học Huế, nơi tài năng vẽ tranh lụa của ông thực sự được phát triển.
Trong những năm 1930, Mai Trung Thứ tham gia trưng bày tranh của mình ở nhiều quốc gia trên thế giới như Italia, Bỉ, Mỹ và Pháp, nơi mà sau này ông đã định cư. Ông quyết định ở lại và hoạt động nghệ thuật tại Paris sau khi tham gia Hội chợ đấu giá Paris năm 1936.
Năm 1946, ông gửi về Việt Nam bộ phim tài liệu mang tựa đề “Sức sống của 25,000 Việt kiều tại Pháp”, được sản xuất dưới sự lãnh đạo của ông. Ông cũng tham gia quay phim ghi lại các hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong chuyến thăm Pháp cùng đoàn đại biểu năm 1946.
Năm 1974, Mai Trung Thứ trở về Việt Nam sau 38 năm, cùng với nhiều nghệ sĩ khác, theo lời mời của Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Ông qua đời vào ngày 10/10/1980 vì bệnh tim, hưởng thọ 75 tuổi. Thi hài của ông được an táng tại Pháp.
Mặc dù phần lớn cuộc đời hoạt động nghệ thuật của ông diễn ra ở Pháp, Mai Trung Thứ vẫn được biết đến như một trong những họa sĩ nổi tiếng của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam trong những năm đầu của thế kỷ 20.
Bảo tàng Cernuschi tại Paris đã tổ chức triển lãm trưng bày 140 tác phẩm của Mai Trung Thứ vào ngày 28/5/2021, là một sự kiện được giới chuyên môn rất mong đợi, trong bối cảnh nhiều tác phẩm của ông đạt được giá trị cao trên thị trường nghệ thuật.
Triển Lãm Của Mai Trung Thứ
Dưới đây là một số triển lãm nổi bật có trưng bày tác phẩm của hoạ sĩ Mai Trung Thứ:
1. Triển lãm tại Bảo tàng Cernuschi, Paris
Bảo tàng Cernuschi, chuyên về nghệ thuật châu Á tại Paris, tổ chức triển lãm trưng bày 140 tác phẩm của Mai Trung Thứ vào ngày 28/5/2021.
2. Triển lãm ở Italia
Mai Trung Thứ tham gia trưng bày tranh ở Italia, bao gồm các thành phố như Roma (năm 1932), Milan (năm 1934) và Naples (năm 1934).
3. Triển lãm ở Bỉ
Ông cũng tham gia triển lãm tranh ở Bỉ, đặc biệt là ở Brussels vào năm 1936.
4. Triển lãm tại Mỹ
Mai Trung Thứ có mặt trong triển lãm ở Mỹ, đặc biệt là tại San Francisco vào năm 1937.
5. Triển lãm tại Pháp
Paris là nơi ông định cư và hoạt động nghệ thuật lâu dài. Ông đã tham gia nhiều triển lãm ở Pháp, trong đó có Hội chợ đấu giá Paris vào năm 1936.
Các Tác Phẩm Nổi Bật Mai Trung Thứ
Mặc dù đã có những đóng góp xuất sắc cho hội họa Việt Nam hiện đại trong giai đoạn sơ khai của thế kỷ 20, tác phẩm của Mai Trung Thứ chủ yếu được biết đến ở nước ngoài hơn là tại Việt Nam. Tại quê hương của ông, sự nghiệp sáng tác của Mai Trung Thứ ít được nhắc đến hơn so với nhiều họa sĩ nổi tiếng khác cùng thời kỳ, có thể do phần lớn cuộc đời ông trôi qua tương đối lặng lẽ, tập trung vào việc sáng tác trong căn hộ ngoại ô thủ đô Paris của Pháp.
Mai Trung Thứ được xem là một trong những họa sĩ quan trọng góp phần làm giàu màu sắc của tranh lụa Việt Nam vào thời điểm ông hoạt động. Đề tài ưa thích của ông thường là về phụ nữ, trẻ em và cuộc sống hàng ngày, với cái nhìn đậm chất dân gian và bản sắc văn hóa truyền thống của Việt Nam. Ông đã truyền đạt những tình cảm, ý nghĩa qua những bức tranh lụa rực rỡ, lấp lánh, nhưng không mất đi sự tinh tế trong thẩm mỹ. Các cuộc triển lãm tranh của ông tại nhiều quốc gia trên thế giới đã giúp cho nghệ thuật hiện đại Việt Nam được biết đến nhiều hơn ở phương Tây, nơi mà các trào lưu nghệ thuật đã từng phát triển trong lịch sử nhân loại.
Một số tác phẩm nổi bật của hoạ sĩ Mai Trung Thứ:
“Cô gái làm thơ”
Đấu giá tại Sotheby’s Hong Kong ngày 18/4/2021 đạt mức 6,225,000 HKD (~18,5 tỷ VND)
“Mona Lisa”
Đấu giá tại Christie’s Hong Kong ngày 24/5/2021 đạt mức 724,000 USD (hơn 16,6 tỷ VND)
“Làm dáng”
Đấu giá tại Sotheby’s Hong Kong ngày 18/4/2021 đạt mức 4,410,000 HKD (hơn 13 tỷ VND)
“Bà”
Đấu giá tại Sotheby’s Hong Kong ngày 08/07/2020 đạt mức 4,250,000 HKD (~12,6 tỷ VND)
“Tiệc trà”
Đấu giá tại Sotheby’s Hong Kong ngày 5/10/2020 đạt mức 4,032,000 HKD (~12 tỷ VND)
“Nu”
Tranh lụa, năm 1970. 47×70 cm Đấu giá tại Hong Kong ngày 11/2019 đạt mức 459,588 USD (~11 tỷ đồng)
“Mẹ và con”
Đấu giá tại Christie’s Hong Kong ngày 25/11/2018 đạt mức 3,700,000 HKD (~11 tỷ VND)
“Tĩnh vật”
Đấu giá tại Sotheby’s Hong Kong ngày 19/4/2021 đạt mức 2,646,000 HKD (hơn 7,8 tỷ VND)
“Cô gái Huế”
Đấu giá tại Christie’s Hong Kong ngày 3/12/2020 đạt mức 2,500,000 HKD (hơn 7,4 tỷ VND)
“Giấc ngủ”
Đấu giá tại Christie’s Hong Kong ngày 26/5/2019 đạt mức 2,500,000 HKD (hơn 7,4 tỷ VND)
