Nguyễn Phan Chánh (1892 – 1984) bút hiệu Hồng Nam, là một danh họa trong nghệ thuật tranh lụa; Đại biểu Quốc hội Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (1964-1970) khóa III. Ông là người đầu tiên mang vinh quang về cho tranh lụa Việt Nam.
Contents
Tiểu Sử Cuộc Đời Nguyễn Phan Chánh
Nguyễn Phan Chánh (1892-1984) là một trong những tác gia, nhà báo, và nhà hoạt động chính trị lỗi lạc của Việt Nam vào thế kỷ XX. Ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình trí thức ở miền Trung Việt Nam. Từ khi còn trẻ, Nguyễn Phan Chánh đã thể hiện sự tò mò và niềm đam mê với tri thức, biểu hiện qua việc học tập sâu rộng và sở thích viết văn.
Nguyễn Phan Chánh được biết đến với vai trò là một nhà văn và nhà báo đáng tin cậy, ông đã có nhiều đóng góp cho văn học và báo chí Việt Nam trong giai đoạn đầu của phong trào dân chủ. Ông là người sáng lập và điều hành nhiều tờ báo và tạp chí, trong đó có báo “Tiếng Dân”, một trong những phương tiện truyền thông quan trọng của thời kỳ này.
Ngoài công việc văn học và báo chí, Nguyễn Phan Chánh còn đóng vai trò quan trọng trong cuộc đấu tranh cho dân chủ và tự do dân sinh. Ông thường xuyên diễn đạt quan điểm chính trị qua việc viết báo và các tác phẩm văn học, tham gia vào các hoạt động chính trị để thúc đẩy các giá trị dân chủ và tự do.
Cuộc đời của Nguyễn Phan Chánh là một hành trình đầy ý nghĩa, đi qua những biến động của lịch sử và chính trị Việt Nam trong thế kỷ XX. Dù ông đã qua đời vào năm 1984, di sản của ông vẫn sống mãi trong lòng người dân Việt Nam và là một phần không thể thiếu của lịch sử văn hóa và chính trị của đất nước.
Sự Nghiệp Họa Sĩ Nguyễn Phan Chánh
Xuất thân từ một gia đình trí thức ở miền Trung, Nguyễn Phan Chánh bắt đầu sự nghiệp của mình với tinh thần tò mò và đam mê với tri thức. Sau khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm Huế vào năm 1922, ông quay trở lại trường tiểu học Đông Ba Huế để bắt đầu sự nghiệp giáo viên.
Năm 1925, Nguyễn Phan Chánh là một trong số sinh viên đầu tiên của Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, nơi ông học cùng với các họa sĩ tài năng như Lê Phổ, Lê Văn Đệ, Mai Trung Thứ, và Công Văn Trung.
Năm 1928, sự nghiệp hội họa của Nguyễn Phan Chánh bắt đầu nảy nở khi ông bắt đầu sáng tác tranh sơn dầu của mình và cũng thành công với tranh vẽ lụa Vân Nam. Từ năm 1931, các bức tranh lụa của ông như “Chơi ô ăn quan”, “Cô gái rửa rau”, “Em bé cho chim ăn” đã thu hút sự chú ý của người Pháp và ông trở nên nổi tiếng. Năm 1932, một số bức tranh lụa của ông được trưng bày ở Ý, Mỹ, và Nhật Bản, đánh dấu sự thành công của ông trong cộng đồng hội họa quốc tế và mở ra cánh cửa cho tranh lụa hiện đại Việt Nam.
Sau Cách mạng Tháng Tám, Nguyễn Phan Chánh tham gia vào hoạt động cứu trợ tỉnh và tạo ra các bức tranh cổ động như “Em bé trong dầu” (1946), “Diệt bom giặc” (1947), và “Lạch nước” (1949) trong suốt 9 năm tham gia Kháng chiến.
Năm 1955, ông trở về Hà Nội và trở thành giảng viên hội họa tại Đại học Mỹ thuật trong nhiều năm. Ông đã được bầu vào Hội Mỹ thuật Việt Nam vào năm 1957 và Hội viên Liên hoan Anh hùng, Chiến sĩ toàn quốc lần thứ III vào năm 1962.
Nguyễn Phan Chánh được biết đến như là người đã có công tìm tòi và khám phá kỹ thuật vẽ tranh lụa hiện đại. Tài năng của ông được thể hiện qua các tác phẩm mang đậm nét dân tộc, nhẹ nhàng, bay bổng và bình yên. Với bản năng hội họa đặc biệt, ông đã để lại một di sản vĩ đại trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam.
Đóng Góp
Nguyễn Phan Chánh là một họa sĩ với phong cách hòa trộn giữa phương pháp tạo hình phương Tây và họa pháp tranh lụa phương Đông. Tại cuộc Triển lãm thuộc địa tại Paris vào năm 1931, những tác phẩm đầu tiên của Nguyễn Phan Chánh đã thu hút sự chú ý lớn và ông được coi là một trong những họa sĩ tiêu biểu cho nền hội họa Đông Dương.
Với nhiều thành tựu trong sự nghiệp của mình, Nguyễn Phan Chánh được mời tham gia giảng dạy tại nhiều trường học, bao gồm Trường Bưởi và Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội vào năm 1955, điều này đã góp phần vào việc đào tạo nhiều thế hệ họa sĩ Việt Nam sau này.
Suốt cuộc đời nghệ thuật, Nguyễn Phan Chánh đã để lại một kho tàng ấn tượng với hơn 170 tác phẩm và giữ kỷ lục về số lượng tác phẩm được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Bức tranh “Người bán gạo” (La marchand de riz) đã được bán với giá kỷ lục 390.000 Mỹ kim trong cuộc bán đấu giá của Christie’s International tại Hồng Kông vào ngày 27 tháng 5 năm 2013. Đây là một trong những tác phẩm có giá cao nhất trên thị trường trả cho một bức tranh của họa sĩ người Việt.
Bức tranh “Em bé bên chú chim” (Enfant à l’oiseau) cũng được bán với giá kỷ lục 853.921 Mỹ kim trong cuộc bán đấu giá của Christie’s International tại Hồng Kông vào ngày 27 tháng 5 năm 2018. Đây là một trong những giá cao nhất trả cho một bức tranh của họa sĩ Việt Nam tại thời điểm đó.
Trong cuộc đấu giá “Thế kỷ 20 và nghệ thuật đương đại” của Nhà đấu giá Christie’s International tại Hồng Kông vào ngày 29 tháng 5 năm 2019, bức tranh “Chơi cờ” (Le Jeu des Cases Gagnantes) đã được bán với giá 440.000 Mỹ kim.
Phong Tặng
Ông được Nhà nước Việt Nam trao tặng Huân chương Lao động hạng 3, Huân chương Lao động hạng nhất, Huân chương Độc lập hạng nhất.
Ông được truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I năm 1996.
Các Tác Phẩm Của Nguyễn Phan Chánh
Khi nhắc đến tranh lụa, người ta luôn ghi nhớ đến Nguyễn Phan Chánh vì ông là người đã đóng góp quan trọng trong việc phát triển và khai phá kỹ thuật vẽ tranh lụa hiện đại. Mặc dù tranh lụa đã tồn tại ở Việt Nam từ thời nhà Lê, được biết đến qua hai tác phẩm chân dung của Nguyễn Trãi và Phùng Khắc Khoan, nhưng chỉ đến thời của Nguyễn Phan Chánh, tranh lụa mới thực sự trở nên phổ biến và được công nhận. Nhìn vào các tác phẩm của ông, người ta cảm nhận được sự nhẹ nhàng, bay bổng, và trầm ấm, nhưng vẫn đậm chất thanh thoát. Tài năng của danh họa được thể hiện qua không gian huyền bí, hòa quyện giữa hư không và hiện thực, tạo ra một cảm giác “lạc lối” đặc biệt cho người xem.
Chơi ô ăn quan
Lên đồng
Em bé cho chim ăn
Vườn trẻ
Chim sổ lồng
Chị em đùa cá
Thiếu nữ uống trà
