The Creation Of Adam (tiếng Ý: Creazione di Adamo, là một bức bích họa nổi tiếng của nghệ sĩ Michelangelo. Được hoàn thành từ khoảng năm 1508 đến 1512, bức tranh này nằm trên trần Nhà nguyện Sistine, là một trong những tác phẩm nổi bật của nghệ thuật Phục hưng Ý. Tác phẩm mô tả khoảnh khắc Chúa ban sự sống cho Adam, người đàn ông đầu tiên, theo câu chuyện Sáng thế trong Kinh thánh. Là phần thứ tư trong chuỗi bích họa miêu tả các sự kiện từ Sách Sáng thế, bức tranh thể hiện một biểu tượng tôn giáo đầy phức tạp.
Với tầm ảnh hưởng to lớn, The Creation Of Adam đã trở thành một trong những bức tranh tôn giáo được tái hiện và nhại lại nhiều nhất trong lịch sử. Tác phẩm này không chỉ là biểu tượng của nghệ thuật Phục hưng mà còn có sức sống bền vững trong văn hóa đại chúng, được sao chép và biến tấu qua nhiều hình thức và ngữ cảnh khác nhau.
Contents
Bối Cảnh Lịch Sử Hình Thành Bức Tranh “The Creation Of Adam”
Năm 1505, Michelangelo được Giáo hoàng Julius II triệu về Rome để nhận nhiệm vụ thiết kế lăng mộ cho Giáo hoàng. Dự án ban đầu yêu cầu ông thực hiện bốn mươi bức tượng với thời hạn hoàn thành trong năm năm. Tuy nhiên, dưới sự bảo trợ của Giáo hoàng, Michelangelo phải liên tục gián đoạn công việc này để thực hiện nhiều dự án khác, trong đó có tác phẩm trần nhà nổi tiếng tại Nhà nguyện Sistine. Mặc dù ông dành đến bốn mươi năm cho lăng mộ, nhưng tác phẩm cuối cùng vẫn không hoàn thành đúng ý nguyện ban đầu. Lăng mộ này hiện nằm tại Nhà thờ Thánh Pietro in Vincoli, Rome, và nổi tiếng với bức tượng Moses ở trung tâm, hoàn thành năm 1516. Ngoài ra, hai bức tượng Dying Slave và Rebellious Slave cũng nằm trong bộ sưu tập này và hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Louvre.
Trong cùng giai đoạn này, Michelangelo nhận được nhiệm vụ đặc biệt khác: vẽ trần Nhà nguyện Sistine. Theo Condivi, người đương thời với Michelangelo, Bramante, kiến trúc sư của Vương cung thánh đường Thánh Peter, đã ghen tị với lệnh xây lăng mộ của Michelangelo. Bramante được cho là đã tác động Giáo hoàng giao cho Michelangelo nhiệm vụ vẽ trần nhà, một lĩnh vực mà ông chưa có kinh nghiệm, với hy vọng ông sẽ không thành công.
Ban đầu, Michelangelo được giao nhiệm vụ đơn giản là vẽ Mười hai Tông đồ trên các trụ tam giác, nhưng ông đã thuyết phục Giáo hoàng Julius trao quyền tự do sáng tạo hoàn toàn và đề xuất một kế hoạch phức tạp hơn. Kế hoạch này bao gồm các hình tượng về Creation, The Fall of Man, lời hứa cứu độ thông qua các tiên tri, và phả hệ của Chúa Kitô, thể hiện một hệ thống biểu tượng phù hợp với giáo lý Công giáo.
Tác phẩm trên trần Nhà nguyện Sistine rộng 45 ft. x 128 ft. (hơn 500 mét vuông), với hơn 300 nhân vật. Nổi bật trong số này là chín cảnh từ Sách Sáng thế được chia thành ba nhóm chính: God’s Creation of the World, Creation of Humanity and the Fall, và tình trạng nhân loại thể hiện qua câu chuyện Noah. Bên cạnh đó, Michelangelo vẽ thêm mười hai tiên tri và các Sibyl ở hai bên trần, gồm bảy tiên tri Israel (Joel, Ezekiel, Jonah, Daniel, Jeremiah, Zechariah, và Isaiah) và năm Sibyl từ thế giới cổ đại (Erythraean, Delphic, Libyan, Cumaean, và Persian).
Những tác phẩm nổi bật nhất trên trần Nhà nguyện Sistine gồm có The Creation of Adam, Adam and Eve in the Garden of Eden, The Flood, Prophet Jeremiah, và Cumaean Sibyl. Trần nhà này không chỉ là kiệt tác nghệ thuật Phục hưng mà còn là minh chứng cho sự tài hoa và sức sáng tạo phi thường của Michelangelo.
Bố Cục Tranh Và Ý Nghĩa Của Các Chi Tiết
Trong bức bích họa nổi tiếng The Creation of Adam, Michelangelo miêu tả hình ảnh Chúa như một người đàn ông lớn tuổi với bộ râu trắng, quấn trong chiếc áo choàng xoay cuộn, ở phía trên bức tranh. Ở phía dưới, Adam nằm nghiêng, hoàn toàn khỏa thân, thể hiện một sự đối lập với hình ảnh thần thánh. Cánh tay phải của Chúa vươn ra, chuẩn bị truyền “tia lửa sự sống” qua ngón tay của Người vào ngón tay Adam. Cánh tay trái của Adam duỗi ra, phản chiếu tư thế của Chúa, như một biểu tượng về câu Kinh thánh: “Chúng ta hãy tạo nên loài người theo hình ảnh của chúng ta” (Sáng thế ký 1:26). Một số học giả cho rằng Michelangelo có thể đã lấy cảm hứng từ bài thánh ca thời trung cổ “Veni Creator Spiritus,” với câu đề cập đến “ngón tay của bàn tay phải của người cha” (digitus paternae dexterae), mang ý nghĩa tạo ra sự sống. Đáng chú ý, giữa hai ngón tay của Chúa và Adam còn có một khoảng cách nhỏ (khoảng 1,9 cm), một chi tiết mà nhiều nhà nghiên cứu tin rằng nhằm biểu thị sự không hoàn hảo và khoảng cách giữa con người và thần thánh.
Về các nhân vật xung quanh Chúa, nhiều giả thuyết khác nhau đã được đưa ra. Theo nhà phê bình nghệ thuật người Anh Walter Pater, nhân vật được cánh tay trái của Chúa ôm bảo vệ được cho là Eva, nhờ vào vẻ nữ tính và ánh mắt hướng về phía Adam. Mười một nhân vật khác được cho là biểu tượng cho linh hồn của Adam và những thế hệ con cháu tương lai của Eva, đại diện cho toàn thể nhân loại. Tuy nhiên, cách giải thích này gây tranh cãi vì giáo lý Công giáo không công nhận ý tưởng linh hồn tồn tại trước khi sinh. Một số học giả khác cho rằng nhân vật phía sau Chúa có thể là Đức Trinh Nữ Maria, Sophia (nhân cách hóa của trí tuệ trong Sách Khôn ngoan), hay một thiên thần có vóc dáng mạnh mẽ.
Bức bích họa không chỉ là một minh họa kinh điển của Kinh thánh, mà còn chứa đựng những lớp biểu tượng phong phú, thể hiện sự cách điệu và sáng tạo của Michelangelo trong nghệ thuật Phục hưng.
Những Điều Thú Vị Đằng Sau Bức Tranh “The Creation Of Adam”
Tác phẩm The Creation of Adam của Michelangelo đã truyền cảm hứng cho nhiều giả thuyết, phần lớn xoay quanh kiến thức giải phẫu học sâu rộng của ông về cơ thể người. Một số giả thuyết này liên quan đến các chi tiết ẩn trong bức tranh, hé lộ những ý nghĩa đặc biệt liên quan đến não bộ, quá trình sinh nở, và hình tượng Eva.
Miêu tả bộ não con người
Năm 1990, bác sĩ Frank Meshberger đã công bố một phát hiện trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ rằng phần hình ảnh phía sau Chúa trong bức họa dường như phản ánh cấu trúc giải phẫu của não người. Khi so sánh chi tiết, các đường nét trong tác phẩm tương ứng với các rãnh chính của não, thân não, thùy trán, động mạch nền, tuyến yên, và giao thoa thị giác. Phát hiện này đã làm sáng tỏ một khả năng rằng Michelangelo không chỉ biểu thị hình ảnh của Chúa, mà còn sử dụng các chi tiết tinh tế để phản ánh não bộ, biểu tượng cho sự thông thái và ý thức của con người.
Miêu tả quá trình sinh nở
Một giả thuyết khác cho rằng chiếc áo choàng đỏ bao quanh Chúa có hình dáng như tử cung của người phụ nữ, còn chiếc khăn xanh treo ra có thể đại diện cho dây rốn đã được cắt bỏ. Năm 2015, một nhóm nghiên cứu người Ý đã đưa ra kết luận tương tự trên Mayo Clinic Proceedings, cho rằng Michelangelo đã lồng ghép hình ảnh tử cung và dây rốn để thể hiện ý nghĩa của “sự sáng tạo” không chỉ theo khía cạnh tinh thần mà còn về sự sinh thành thể chất. Quan điểm này giúp giải thích sự xuất hiện của rốn trên người Adam, dù theo truyền thống, ông được tạo ra trực tiếp từ Chúa mà không trải qua sinh nở.
Miêu tả chiếc xương sườn của Eva
Năm 2019, nhà nghiên cứu Deivis Campos đã quan sát thấy một chi tiết đặc biệt ở thân bên trái của Adam, cho thấy sự hiện diện của một chiếc xương sườn ẩn. Campos cho rằng Michelangelo đã cố ý thêm chi tiết này để đại diện cho xương sườn của Eva, ám chỉ rằng Adam và Eva được tạo ra cùng lúc, trái với quan niệm Công giáo truyền thống rằng Eva ra đời sau Adam. Campos cũng cho rằng Michelangelo, do mâu thuẫn với Giáo hoàng Julius II, đã dùng chi tiết này để ẩn ý thách thức quyền uy của Giáo hội, vì ít ai trong thời kỳ đó có hiểu biết về giải phẫu người để nhận ra ý nghĩa ẩn sau tác phẩm.
Những giả thuyết này không chỉ mở ra cách nhìn mới về bức họa The Creation of Adam, mà còn cho thấy sự tài tình của Michelangelo trong việc hòa trộn kiến thức khoa học và nghệ thuật, biến tác phẩm thành một biểu tượng giàu ý nghĩa và độc đáo.
