Tranh Đông Hồ về “Đánh Ghen” là một tác phẩm nổi tiếng trong nghệ thuật dân gian Việt Nam, thường mang trong đó một diễn biến đầy màu sắc và phong phú. Trong tranh, hai người phụ nữ thường được miêu tả trong một cuộc “đấu đá” vui nhộn và hấp dẫn, thể hiện sự căng thẳng và rất phổ biến trong xã hội. Bức tranh thường sử dụng màu sắc tươi vui và đường nét tự nhiên, tạo ra một bức tranh sống động và đầy nghệ thuật.
Contents
Tranh Đông Hồ Là Gì?
Tranh Đông Hồ là một loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống của người Việt Nam, có nguồn gốc từ làng Đông Hồ ở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Loại tranh này thường được vẽ trên giấy dó bằng các màu sắc tự nhiên, chủ yếu là màu đen, đỏ, xanh dương và vàng. Tranh Đông Hồ thường mang những đặc điểm đặc trưng như họa tiết đơn giản, rõ nét, và thường kể câu chuyện về cuộc sống hàng ngày, các truyền thống, văn hóa dân gian và những giá trị tâm linh.
Các bức tranh Đông Hồ thường được sản xuất theo quy trình thủ công truyền thống, từ việc chuẩn bị giấy, làm mực, đến việc vẽ và sắp xếp họa tiết. Nguyên liệu chính để vẽ tranh thường là giấy dó và màu sắc được làm từ các loại thảo dược tự nhiên như cây mơ, cây gạo, hoặc một số loại khoáng sản. Nhờ vào sự tinh tế trong màu sắc và hình ảnh, tranh Đông Hồ đã trở thành một biểu tượng văn hóa quan trọng của người Việt, góp phần làm phong phú thêm di sản nghệ thuật dân gian của dân tộc.
Nguồn Gốc Ra Đời Tranh Đông Hồ Đánh Ghen
Trong tranh Đông Hồ, hình ảnh cá chép thường được sử dụng với ý nghĩa phong thủy tích cực. Theo quan điểm dân gian, cá chép được coi là biểu tượng của sự may mắn, sự thịnh vượng và sự thành công trong cuộc sống. Hình ảnh cá chép thường được vẽ bơi lội mạnh mẽ trên sóng nước, biểu hiện ý chí kiên định và sức mạnh vượt qua khó khăn.
Tranh cá chép dân gian Đông Hồ được chia làm 2 loại:
Tranh “Cá Hồ Đông”: Mang hình ảnh của những chú cá chép lớn với màu sắc rực rỡ, được vẽ xung quanh bởi những chú gấu con đang bơi lội và những bông hoa sen đầy màu sắc. Mỗi con cá có động tác riêng, nhưng đều hướng về mẹ, tạo nên một không gian ấm áp và đầy yêu thương.
Tranh “Lý Ngư Vọng Nguyệt” (hay “Cá Chép Trông Trăng”): Được miêu tả như đôi cá chép mập mạp, khỏe khoắn đang luồn lách đớp bóng trăng in dưới đáy nước. Phía trên là bầu trời đêm với ánh trăng chiếu sáng, tạo nên một bức tranh mang đầy cảm xúc và tâm trạng lãng mạn.
Bố Cục Tranh Đông Hồ Đánh Ghen
Trong bố cục bức tranh Đánh Ghen, ta có thể nhận diện rõ 4 nhân vật chính:
Tuyến nhân vật thứ nhất là vợ chồng con cả, thể hiện qua việc vợ có hành động búi tóc gọn gàng, sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ gia đình. Lập trường đấu tranh của người phụ nữ này giống như các chị em ngày nay khi phát hiện chồng ngoại tình, thể hiện qua việc xắn váy, chống nạnh, tay cầm kéo sẵn sàng cắt tóc của cô nhân tình.
Tuyến nhân vật thứ hai là cô chủ, đối lập hoàn toàn với người vợ cả. Với bản chất của một người tình, cô này mặc đồ xuề xòa, thậm chí còn mặc váy, đầm, thể hiện thái độ bất chấp với vợ đại gia. Tư thế đứng quay lưng về phía chồng và tay nắm tóc của người vợ đại gia, sẵn sàng cắt tóc với thái độ vênh váo.
Nhân vật thứ ba là người chồng, không biết có ý định ngăn cản vợ hay không nhưng lại đặt tay lên ngực người tình mà không do dự, thể hiện sự không quyết đoán và phản ứng đáng tiếc của một người chồng.
Nhân vật thứ tư là con trai, may mắn thay, đứa con trai này đã xuất hiện và đủ lớn để biết cách khuyên nhủ mẹ. Hình ảnh đứa con này cúi đầu, khoanh tay, đề xuất mẹ nên về tắm rửa nghỉ ngơi, thể hiện sự hiểu biết và quan tâm đến mẹ trong tình huống khó khăn.
Tranh cá chép dân gian Đông Hồ thường được xếp theo hình chữ nhật, một sự sắp xếp hình học mà nếu đường tròn là biểu tượng cho vô hướng, thì hình chữ nhật biểu thị sự định hướng và sự hữu hạn tương đối của không gian. Hình vuông, một loại hình chữ nhật, mang đặc điểm của sự định hướng của con người, với các phần tử ngang và dọc, tạo nên cảm giác cân bằng, vuông vắn và vững chãi.
Trong tranh Đông Hồ cá chép, việc sắp xếp các yếu tố như phù hợp với hình vuông và hình chữ nhật tạo ra sự cân đối có trên dưới, có trật tự trước sau. Các mảng hình ảnh thường liên kết chặt chẽ với nhau, tạo thành một kết cấu chặt chẽ trong khuôn hình chữ nhật theo chiều ngang. Điều này tạo ra một cái nhìn hài hòa và tổ chức, thích hợp cho việc treo tranh theo phong cách trang trí phòng khách dân gian.
Cách bố trí các nhân vật trong bức tranh tạo ra một cảm giác như là một vòng luẩn quẩn không lối thoát. Các nghệ sĩ tài ba đã đưa màn đánh ghen lên đến cao trào, khiến cho khán giả không thể rời mắt khỏi sự diễn ra trước mắt. Tuy nhiên, đồng thời, điều đó cũng khiến tôi cảm thấy thương và tức giận cho người vợ cũng như những đứa con phải chịu đựng những cảm xúc tương tự.
Ý Nghĩa Tranh Đông Hồ Đánh Ghen
Tranh Đánh Ghen, dù đã xuất hiện từ hàng chục năm trước, nhưng vẫn thể hiện một khía cạnh sống động trong xã hội hiện nay, khi vẫn còn nhiều gia đình phải đối mặt với bi kịch này. Ý nghĩa của bức tranh ghen tuông có thể được tóm tắt như sau:
Phê phán chế độ đa thê, lên án người chồng không chung thủy, và làm xáo trộn hạnh phúc của gia đình khi phải tìm kiếm hạnh phúc bên ngoài, gây ra bi kịch cho con cái.
Chỉ trích sự mất giá trị của người phụ nữ trong mắt người khác, đặc biệt là chính bản thân cô ấy.
Phê phán cả những người thứ ba, những kẻ trở thành người tình để mang lại tiếng xấu trong cuộc sống.
Bức tranh này cũng có thể được sử dụng như một lời nhắc nhở cho bản thân hàng ngày: “Hãy nâng cao giá trị của mình như một người phụ nữ. Biết điều chỉnh, biết kích động để đảm bảo hạnh phúc cho con cái trong tổ ấm của mình.” Hoặc chỉ cần mua một bức tranh dân gian hầu đồng để cùng nhau gìn giữ một món quà đặc trưng của văn hóa dân tộc.
Vậy nên, thông điệp từ tranh Đánh Ghen cần được nhận thức và thực hiện trong cuộc sống hàng ngày:
Đối với phụ nữ: Hãy tránh làm người tình của một người đã có gia đình. Hãy tránh gây ra những hậu quả không mong muốn cho bản thân và gia đình của người khác.
Đối với người vợ: Hãy biết kiểm soát cảm xúc và giải quyết mọi vấn đề một cách bình tĩnh và khôn ngoan, để tránh con cái phải chứng kiến những cảnh không mong muốn trong gia đình.
Đối với người chồng: Hãy biết phân biệt giữa “Tình” và “Nghĩa”, và hãy trân trọng hạnh phúc gia đình để tránh gây ra những sai lầm tiếp theo.
Tóm lại, thông qua tác phẩm tranh Đánh Ghen, chúng ta được nhắc nhở về tình yêu thương và sự quan tâm trong hôn nhân, cũng như sự tha thứ và biết yêu thương hơn để tránh phạm phải sai lầm trong tương lai.
